John Heartfield. Εργάτης της αντιφασιστικής προπαγάνδας στη Γερμανία

Ο Μπένγιαμιν στο δοκίμιο του «Ο συγγραφέας ως παραγωγός» το 1934 επαινούσε την πολιτική χρήση της φωτογραφίας από τον John Heartfield. Ο Heartfield άνηκε στον μαρξιστικό κύκλο του Βερολίνου όπου περιλάμβανε μεταξύ άλλων τον Μπρέχτ, την Λάτσις, τον Πισκάτορ, κ.α. Η δράση και το έργο του ήταν συνειδητά στρατευμένα στην υπηρεσία της πολιτικής αγκιτάτσιας.


Σε αυτό το πλαίσιο η εικόνα του με τον τίτλο «Γερμανική Φυσική Ιστορία» αποτέλεσε μια άμεσα πολιτική επίθεση εναντίον του χιτλερικού Ράιχ, στηλιτεύοντας και αποδομώντας την «εξελικτική ιδέα» του που πρέσβευε διαμέσου της Δημοκρατίας. Επρόκειτο για ένα φωτομοντάζ όπου εμπεριέχει την πολιτική αλληγορία με τρόπο διαλεκτικό. Μέσα από την εξελικτική διαδικασία και μεταμόρφωση μιας κάμπιας σε νύφη κουκούλι και τέλος σε νυχτοπεταλούδα αποτυπώνεται η οργανική και αιτιώδης σύνδεση μεταξύ της σοσιαλδημοκρατίας και του φασισμού. Έτσι από τον πρώτο καγκελάριο της Βαϊμάρης Ebert, που μισούσε την επανάσταση σαν την πανούκλα, περνάμε στον Χίντενμπουργκ που ήταν ο τελευταίος της πρόεδρος και ενέκρινε τον Χίτλερ ως καγκελάριο.


Το τελικό στάδιο της νυχτοπεταλούδας με το πρόσωπο του Χίτλερ που φέρει τον αγκυλωτό σταυρό και τη νεκροκεφαλή αποτυπώνει ανάγλυφα το πολιτικό σχόλιο του Χέρντφηλντ.


Όπως επισημαίνει ο Peter Burger: «Τα φωτομοντάζ του Χέρντφηλντ εκπροσωπούν έναν εντελώς διαφορετικό τύπο. Δεν αποτελούν πρωτίστως αισθητικά αντικείμενα αλλά εικόνες προς ανάγνωση. Ο Χέρντφηλντ επέστρεψε στην παλαιά τέχνη του εμβλήματος και την χρησιμοποίησε πολιτικά»

Περισσότερα δείτε στο pdf -->